Turizam i prostor su neraskidivi i međusobno uslovljeni pojmovi. Ovaj tekst nije opširan koliko bi možda trebao biti, ali je na neki način samo uvod u temu o kojoj ću tek pisati. Ovo je tekst, koji, ako vas zanima turizmologija, morate pročitati mnogo puta, ali i razmišljati o pročitanom. Možda je potrebno i da probudite filozofa u sebi :). Za sva pitanja su vam otvoreni komentari.
Kao i ostale aktivnosti čoveka, i turizam se odvija u prostoru i vremenu.
Prostor i vreme predstavljaju okvir turističkog fenomena, dok se sam pojam turizma ne može zamisliti bez kretanja.
Geografskom prostoru istorijski prethodi prirodni prostor, koji predstavlja objektivnu realnost koja ne duguje ništa čoveku, postoji bez njega i van njega. Geografski prostor nastaje pod uticajem delovanja čoveka u njemu i odražava planove i potrebe svakog društva. On se manje prilagođava prirodnom prostoru, a više ga koristi kao materijal koji transformiše, preobražava i uređuje, prema svojim potrebama i mogućnostima. Dakle, geografski prostor je izmenjen i uređen prirodni prostor koji je u stanju ljudima da obezbedi uslove za život (Jović; 2006:26).
Uz industrijalizaciju i urbanizaciju, upravo se turizam danas javlja kao masovni fenomen koji vrši transformaciju prirodnog prostora u geografski, ili jednog tipa geografskog prostora u drugi (Jović; 2006:26). Prostor je njegov osnovni resurs, koji on istovremeno želi da očuva i transformiše. Za turizam, prostor je i okvir i uslov razvoja. Prostor je istovremeno i ishodište i odredište turističkih kretanja, u njemu se i stvara i razrešava turistička potreba, koja predstavlja osnovni psihološki momenat i pokretač svih daljih aktivnosti u prostoru i vremenu vezanih za turizam, kao i efekata koji se javljaju kao posledica tih aktivnosti.
Sa prostornog aspekta, turizam se manifestuje u tri prostorna obuhvata. To su:
1) prostori stalnog boravka, u kojima se stvara i generiše turistička potreba, i odakle turisti polaze na put. Označava se još i kao generativni ili emitivni prostor;
2) receptivni prostori, koji su specijalno operemljeni i osposobljeni prostori za prihvat i smeštaj turista i organizovanje njihovog boravka, i koji, iznad svega, poseduju odrđene elemente, svojstva i atribute koji omogućavaju razrešenje određenih potreba turista (turističke destinacije, turistička čvorišta, turistički lokaliteti, turistička mesta,…);
3) tranzitni međuprostor između emitivnih i receptivnih prostora, koji takođe može imati značajne elemente turističke atraktivnosti i koji u znatnoj meri utiče na kvalitet ukupnog turističkog doživljaja.
Prostor je jedan od osnovnih elemenata turističke ponude, sa svojim ukupnim i za turizam karakterističnim sadržajima (turistički motivi, infrastruktura i suprastruktura).