Obzirom da predajem turističkim tehničarima znam koliko je truda potrebno za pripremu mature po novom programu za turističke tehničare.
Čitava zbirka za maturski sadrži samo zadatke, bez objašnjenja i rešenja, što otežava posao i nastavnicima a naročito učenicima. Mislim da su to veliki propusti i nije mi jasno zašto se rešenja čuvaju u nekoj tajnosti. Zbog toga sam rešio da pomognem rešenjima svih teoretskih zadataka kao i sa nekoliko rešenih praktičnih zadataka.
Krećemo sa pitanjima iz predmeta Istorija umetnosti, koji ja ne predajem i za koji nisam stručan, ali sam imao to na fakultetu, a i nabavio sam na različite načine ostale odgovore.
1. U romaničkom reljefu osnovno izražajno sredstvo je:
1. linija
2. boja
3. punoća oblika koji su čvrsto modelovani
2. Razlika na gotskim katedralama u Engleskoj, u odnosu na druge zemlje, se može videti u:
1. izgledu svoda
2. opštem spoljnom izgledu
3. opštem unutrašnjem izgledu
3. Među navedenim delima izdvojte skulpturu koja pripada umetnosti mezolita:
1. Vilendorfska Venera
2. skulptura iz Lepenskog Vira
3. Dupljajska kolica
4. U srpskoj modernoj umetnosti kubizam je prilagođen domaćim uslovima. Najviše i najduže kubističku orijentaciju je zadržao:
1. Jovan Bijelić
2. Sava Šumanović
3. Ivan Radović
4. Milan Milunović
5. Marino Tartalja
5. Izdvojte sličnosti između romaničke i gotske katedrale:
1. u osnovi su bazilike orijentisane u pravcu zapad-istok
2. u osnovi su u obliku grčkog krsta
3. u osnovi su bazilike orijentisane pravcu istok-zapad
6. Najznačajniji centri vizantijske umetnosti u svetu su bili:
1. Ravena i Firenca
2. Carigrad i Ravena
3. Ankara i Ravena
4. Carigrad i Firenca
5. Firenca i Venecija
7. Bogorodičina crkva u Studenici je izgrađena:
1. u X veku
2. u XI veku
3. početkom XII veka
4. krajem XII veka
8. Odredite slikara koji je uradio ikonu Svete Trojice u Rusiji.
1. Ilija Rijepin
2. Adrej Rubljov
3. Vasilije Kandinski
9. Od ponuđenih naziva lokaliteta ostataka rimskih građevina odabrati onaj koji se nalazi pored Leskovca.
1. Feliks Romulijana
2. Damastion
3. Justinijana Prima
10. Umetnosti Krita pripada:
1. statua Moskofora
2. Agamemnonova posmrtna maska
3. Vaza sa oktopodom
11. Uzrok pojave paleolitskog slikarstva nalazimo u:
1. potrebi za prikazom stvarnog života
2. želji za opstankom
3. strasti prema lovu
12. Zaokružiti broj ispred netačnog odgovora.
Parmiđanino je:
1. naslikao sliku “Madona dugog vrata“
2. naslikao “Autoportret“ gledajući svoju sliku u konveksnom ogledalu
3. predstavnik rane renesanse
4. predstavnik manirizma
13. Najveći spomenik Vizantijske umetnosti je:
1. San Vitale u Raveni
2. Sveta Sofija u Carigradu
3. Plava džamija u Carigradu
14. Odredite uzrok zbog koga u romaničkom stilu preovlađuju objekti koji imaju religioznu namenu.
1. konačna pobeda hrišćanstva u zapadnoj Evropi
2. nepostojanje potrebe za svetovnim građevinama
3. postoji zabrana gradnje objekata za potrebe naroda
15. Navedeni su iskazi koji se odnose na delo “Mobili“ Aleksandra Kaldera. Izdvojte netačan.
1. Nastali su pod uticajem ruskog konstruktivizma.
2. Konstrukcije su od žice i metalnih delova i drugog materijala.
3. Kompozicija im je neuravnotežena.
4. Biomorfni oblik je pozajmljen od slikara Hoan Miroa.
5. Odražavaju matematičke zakone svemira.
16. Među ponuđenim odgovorima nađite netačne.
U skulpturi starog Rima najčešće susrećemo:
1. Istorijski-narativne reljefe
2. Portrete građana i careva
3. Figuralne kompozicije
4. Frizove sa mitološkim scenama
17. Karakteristike vizantijskih mozaika su:
1. visoke, izdužene figure
2. figure su prikazane iz profila
3. figure su bez ikakvog nagoveštaja pokreta
4. figure su frontalno postavljene
5. figure su prikazane sa puno pokreta
6. figure su često prikazane sa sitnim očima
18. Obeležja gotske arhitekture u gradnji katedrala su:
1. poluobličasti luk
2. krstasto-rebrasti svod
3. prelomljeni luk
4. potporni stubovi (kontrafore)
5. konstrukcija i izgled kupole
6. stubovi i polustubovi
7. teški i masivni zidovi
19. Arhitekturu i skulpturu klasične Grčke odlikuju:
1. uvođenje modula (vezano za ljudske proporcije)
2. insistiranje na monumentalnosti
3. težnja ka idealnoj lepoti i harmoniji
4. originalan smisao za veličinu i raskoš
5. gradacija i uspinjući ritam u arhitekturi
20. Promene u razvoju skulpture gotskog stila mogu se pratiti preko primera na katedralama u Šartru, Strazburu i Remsu. Te promene se ogledaju:
1. u položaju figura
2. u stepenu izražavanja osećanja
3. u veličini figura
4. u izboru tema
21. U velikim prozorskim otvorima gotskih katedrala nalaze se vitraži. Postojanje vitraža utiče na:
1. svetlost unutar katedrale, koja je obojena i stvara posebnu atmosferu
2. odsustvo zidnog slikarstva
3. stremljenje katedrale u visinu
4. izgled reljefa na fasadama
22. Navedene su tvrdnje koje se odnose na karakteristike dela paleolita i neolita. Među ponuđenim iskazima izdvojiti tačne:
1. U paleolitskoj skulpturi boginja-majka prikazana je sa uvećanim grudima i bedrima, dok je u neolitskoj u sedećem položaju sa bezizražajnom, bezličnom glavom;
2. Paleolitske venere veoma su malih dimenzija.Najpoznatija je Vilendorfska venera ,nađena u Španiji;
3. Neolitske skulpture najčešće rađene od drveta,imaju urezanu geometrijsku ornamentiku;
4. Keramika je u neolitu ukrašavana linearnim geometrijskim,ili spiralnim ornamentima.
23. Navedene su tvrdnje koje se odnose na umetnička dela i umetnike. Među ponuđenim iskazima izdvojiti tačne:
1. Rafael je delo “Sikstinska Madona“ naslikao u Firenci.
2. Velaskez je radio portrete kralja Filipa IV
3. Anibale Karači je oslikao tavanicu galerije u palati Ručelai
4. Francisko Goja je naslikao sliku „Treći maj 1808.g.
24. Navedene su tvrdnje koje se odnose na umetnička dela i umetnike. Među ponuđenim iskazima izdvojiti netačne:
1. Žak Luj David je naslikao sliku „Zakletva Horacija“.
2. Slika „Starica se moli pred obed“ delo je Milene Pavlović Barili
3. Statua Pauline Borgeze – Antonija Kanove nastala je u vreme renesanse.
4. Na slici „Mlada plemkinja“ Velaskez je naslikao i autoportret.
25. Navedene su tvrdnje koje se odnose na umetničke pravce i umetnike. Među ponuđenim iskazima izdvojiti netačne:
1. Vrtna arhitektura geometrijskog oblika razvijala se u Engleskoj
2. Ceo Petrograd je bio izgrađen u XVIII veku u baroknom stilu
3. Sa Albrehtom Direrom grafička umetnost postaje ravna ostalim umetnostima
4. Srpska grafika je imala značajnu ulogu u prenošenja renesansnih elemenata sa Zapada
26. Navedene su tvrdnje koje se odnose na umetničke pravce i umetnike 20. veka. Među ponuđenim iskazima izdvojiti tačne:
1. Linija je bila osnovno izražajno sredstvo fovista
2. Ekspresionizam je bio duboko zainteresovan za probleme ljudske egzistencije i čovekovu sudbinu
3. Osnovna obeležja futuristčkog pokreta su brzina i pokret
4. Boja i linija su osnovna sredstva u organizaciji kubističke slike
5. U fazi sintetičkog kubizma predmet se lomi i razlaže na delove, gubi volumen i težinu
6. Tipografija i kolaž su sredstva koja se koriste u analitičkoj fazi kubizma
*Napomena: kod ovog pitanja postoji još jedan tačan odgovor ali nisam siguran oko toga.
27. Navedene su tvrdnje koje se odnose na umetničke pravce i umetnike 20 veka. Među ponuđenim iskazima izdvojiti tačne:
1. Oko grupe “Nova stvarnost“ su se okupljali ekspresionisti.
2. Dadaizam je vatreno propovedao smisao i umetnost.
3. Pop-art je nastao u Americi početkom 50-tih godina.
4. Andre Breton je tvorac nadrealističkog manifesta.
28. Osobine međunarodnog (internacionalnog) stila u arhitekturi 20. veka su:
1. Funkcionalnost građevine.
2. Organski oblici.
3. Fasade oživljene stupovima.
4. Geometrijski oblici.
5. Upotreba stakla i betona.
6. Naglašena centralna osa.
29. Navedena su najpoznatija dela iz obimnog stvaralaštva Ivana Meštrovića.
Izdvojiti dela koja ne pripadaju stvaralaštvu Ivana Meštrovića.
1. Pobednik, Kalemegdan, Beograd
2. Spomenik zahvalnosti Francuskoj, Kalemegdan, Beograd
3. Igrali se konji vrani, Narodna skupština, Beograd
4. Spomenik Neznanom junaku, Avala, Beograd
5. Velika udovica, Narodni muzej, Beograd
6. Čukur česma, Beograd
7. Vizantinka, Narodni muzej, Beograd
8. Miloš Obilić, Narodni muzej, Beograd
30. Odlike praistorijske umetnosti metalnog doba su sledeće:
1. umetnost je skoro potpuno apstraktna,svedena na znake i simbole
2. u skulpturi sreće se riboliki izgled ljudske glave izrezbaren u kamenu;
3. prikaz “sunčanih kola“ sa upregnutim pticama;
4. nastajanje megalita od kamenih blokova poređanih u krug;
5. geometrijska ornamentika kao dekor na keramici;
6. prikaz ljdskih šaka na zidovima pećina;
7. statuete boginja sa naglašenim atributima plodnosti.
31. Odlike paleolitskog slikartva su:
1. realistički oblici i pokret;
2. geometrijska ornamentika na glinenim posudama;
3. oblici kruga u dekoraciji;
4. motivi ljudi, životinja, lova;
5. stilizovana ljudska figura sa glavom ptice;
6. motivi ljudskih šaka.
32. Uzroci zbog kojih nastaje barokni stil u umetnosti su:
1. Ponovo učvršćenje katoličke vere;
2. podela hrišćanske vere na pravoslavnu i katoličku veru;
3. stvaranje apsolutističkih država;
4. pojava novih nauka;
5. podela Rimskog carstva na Zapadno i Istočno;
6. nastanak novih država
33. Navedena su dela Paje Jovanovića. Izdvojiti dela koja ne pripadaju njegovom stvaralaštvu.
1. Kićenje neveste
2. Borba petlova
3. Karaula
4. Hercegovački begunci
5. Čas mačevanja
6. Vesela braća
34. Zaokružiti brojeve ispred traženih odgovora.
Navedene su tvrdnje koje se odnose na umetničke pravce i umetnike 20. veka. Među ponuđenim iskazima izdvojiti tačne:
1. Zbog razvijene igre svetlosti impresionizam nije zanemario oblik.
2. Tuluz-Lotrek je tehniku litografije u boji doveo do najvišeg umetničkog savršenstva.
3. Osim svetlosti, impresionizam je istraživao i pokret.
4. U Gogenovom shvatanju slikarstva linija je osnovni i odlučujući element.
5. Poentilisti su dinamici boje i razigranom potezu suprotstavili strog geometrizam forme.
6. Veliki uticaj na impresioniste imala je afrička umetnost.
35. Godine 1957/1958 u Beogradu je osnovana grupa “’Mediala“ koja je zastupala novu figuraciju. Njen glavni teoretičar i predstavnik bio je Leonid Šejka.
36. Kamenom skulpturom (reljefima) u romanici su ukrašavani portali, cele fasade i stubovi.
37. Molitvenik vojvode od Berija su ilustrovali Braća iz Limburga početkom XV veka, u gotskom stilu.
38. Tokom XIII i u XIV veku vizantijski stil u umetnosti prodire u Rusiju. Posle mongolskog osvajanja u XIV veku, istaknuto mesto u vizantijskoj umetnosti zauzela je Moskva.
39. Moravska škola se razvijala u Pomoravlju, između 1371. i 1459. godine.
40. Miroslavljevo jevanđelje je najstarija očuvana srpska knjiga. Pisana je na pergamentu poslednjih godina XII veka, u Zahumlju.
41. Mozaici starog Rima imaju narativni karakter. Motiv Dioniza sa leopardom, deo je mozaika pronađenog na podu palate Feliks Romulijana u blizini Zaječara.
42. Prvi spomenici arhitekture nastali u metalnom dobu od ogromnih blokova kamena poznati su kao megaliti. Najčuveniji je Stounhendž kod grada Solsberija u Engleskoj.
43. Popunite prazna mesta u tablici
| Naziv dela | Vajar | Vek | Period |
| Tri parke | Fidija | 5. vek p.n.e. | Zlatni vek |
| Nika sa samotrake | nepoznat | 2. vek p.n.e. | Helenizam |
| Čovek koji nosi tele | nepoznat | 6. vek p.n.e. | Arhajski |
| Hermes sa Dionisom | Praksitel | 4. vek p.n.e. | Pozna klasika |
Napomena: sadržaji narednih pitanja nisu pisani sa leve i desne strane (kako piše u pitanju) već jedni ispod drugih.
44. Sa leve strane su nevedene odlike umetničkih pokreta u 20. veku, a sa desne strane umetnički pokreti.
Na liniju ispred odlika upisati broj pokreta na koji se odlike odnose.
1.Kubizam
2.Futurizam
3. Pop-art
4. Konceptualana umetnost
5. Neoplasticizam
6. Nadrealizam
7. Enformel
7 Umetnost destrukcije, bez konstruktivnih namera i ideja, bez programiranih racionalnih ciljeva. Forma se odbacuje u korist materije. Cilj umetnika je da stvori evokativnu, a ne reproduktivnu sliku, da „uđe u platno“ i postigne jedinstvo između svog duševnog stanja i fizičkog pokreta, bilo metodom kapanja (dripinga) mlazeva boja, bilo kaligrafijom ili ređanjem različitih struktura materije.
2 Opsednutost modernim svetom, tehnikom, industrijom, bukom gradskog života. Pokret i brzina predstavljali su dva osnovna obeležja, koja su i preneta u neposrednu slikarsku stvarnost. Umetnici aktiviraju unutrašnju snagu i energiju predmeta, pokreću ga, ubrzavaju i deformišu u prostoru.
5 Geometrija se pojavljuje kao prirodno sredstvo. Boja se polaže ravnomerno i organizuje ravnotežom suprotnosti između tri primarne boje: crvene, plave i žute, i tri ne-boje: crne, bele i sive. Ne-boje imaju vrednost prostora, a boje vrednost materije. Isto načelo je postignuto i u pravougaonom položaju horizontalne i vertikalne linije. Jednostavna sredstva čiji je zadatak da na osnovu kontrasta, opozicije i asimetrije ostvare čiste plastične odnose.
45. Sa leve strane su navedeni umetnički pokreti 20. veka, a sa desne strane umetnici. Na liniju ispred imena umetnika upisati broj pravaca u kojima su ostvarili svoja najznačajnija dela.
1. Neoplasticizam
2. Kubizam
3. Ekspresionizam
4. Poentilizam
5. Konstruktivizam
6. Fovizam
7. Suprematizam
8. Slikarstvo fantazije
5 Vladimir Tatlin
6 Moris Vlamink
2 Žorž Brak
4 Žorž Sera
8 Mark Šagal
1 Pit Mondrian
46. Sa leve strane su navedeni arhitektonski objekti, a sa desne međunarodne arhitekte 20. veka. Na liniju ispred imena arhitekata upisati broj odgovarajućeg arhitektonskog objekta
1. Kuća Robi, Čikago, SAD
2. Bauhaus, Desau, Nemačka
3. Kuća Šreder, Utreht, Nemačka
4. Robna kuća Karson, Čikago, SAD
5. Kaza Mila, Barselona, Španija
6. Crkva u Ronšanu, Francuska
2 Valter Gropijus
1 Frenk Lojd Rajt
6 Le Korbizje
47. Na liniju ispred navedenih katedrala uneti slovo R ako je katedrala građena u romaničkom stilu ili G ukoliko je u pitanju gradnja u gotičkom stilu.
R Katedrala u Pizi
R Katedrala u Vezleju
G Katedrala u Šartru
G Katedrala u Remsu
G Katedrala u Amijenu
R Katedrala u Tuluz
48. Sa leve strane date su srednjovekovne umetničke škole u Srbiji, a sa desne strane nazivi manastira. Na liniju ispred naziva manastira upisati broj slikarske škole kojoj pripada.
1. Raška škola
2. Srpsko-vizantijska škola
3. Moravska škola
2 Bogorodica Ljeviška
1 Bogorodičina crkva u Studenici
3 Ravanica
3 Kalenić
1 Žiča
3 Ljubostinja
49. Odrediti i napisati na liniji ispred odgovora hronološki redosled uspona Vizantijske države i umetnosti, počev od broja 1.
3 Vladavina dinastije Paleologa
2 Vladavina dinastije Makedonaca i Komnina
1 Vladavina cara Justanijana
50. Sa leve strane su navedena imena slikara a sa desne strane motivi umetničkih dela. Na liniji ispred motiva upisati redni broj slikara u čijim delima su oni najzastupljeniji:
1. Antoan Vato
2. Antonio Kanaleto
3. Jakob van Rojzdal
4. Antonis Van Dajk
5. Žan Batis Simeon Šarden
6. Piter Brojgel Stariji
4 portret
3 pejzaž
5 mrtva priroda
2 vedute
1 scene iz pozorišta
6 žanr scene
51. Sa leve strane su dati stilovi u umetnosti novog veka, a sa desne strane arhitektonski spomenici. Na liniju ispred naziva spomenika upišite broj stila kojem pripada
1. Renesansa
2. Barok
3. Neoklasicizam
3 Panteon, Pariz
1 Kapela Paci, Firenca
2 crkva Il đezu, Rim
2 crkva san Ivo dela Sapienca,Rim
3 crkva Madlen, Pariz
1 Malatestin hram, Rimini
52. Sa desne strane su nevedeni umetnici, a sa leve strane umetnički pravci. Na liniju ispred umetnika upisati broj pravca kome pripadaju.
1. Barok
2. Neoklasicizam
3. Romantizam
4. Realizam
3 Anastas Jovanović
2 Konstantin Danil
1 Teodor Kračun
4 Đorđe Krstić
1 Hristifor Žefarović
3 Đura Jakšić
53. Sa desne strane su nevedene odlike umetničkih pravaca, a sa leve strane umetnički pravci.
Na liniju ispred odlika upisati broj pravca na koji se odlike odnose.
1. Renesansa
2. Manirizam
3. Barok
4. Rokoko
5. Neoklasicizam
6. Romantizam
7. Realizam
2 Pravac koji se razvija u smeru sve veće virtuoznosti. Prostor se produbljuje. Izmenjene su proporcije tela, figure su izdužene i porede se sa oblikom plamena. Izražene su nemirne gradacije svetla i senke, koje najavljuju novi pravac.
1 Crtež je pretvoren u zajednički jezik svih umetničkoh disciplina, zahvaljujući otkriću i primeni perspektive., što je dovelo do nastanka “nacrta“ koji se pokazao pravom suštinom umetničkog dela. Kroz crtež su se počele primenjivati raznovrsne umetničke teorije te slikarstvo od ovog perioda postaje ogledno polje svih umetničkih promena.
5 Njegov razvoj počinje u složenom i etapnom procesu prevladavanja i negiranja krajnje slobodnih i uznemirenih oblika prethodnog perioda. U slikarstvu su karakteristične antičke teme, precizan crtež i suzdržane boje.
54. Navedena su dela umetnosti starog Egipta. Odrediti redosled nastanka, počev od najstarijeg i označiti brojevima od 1-5.
3 Hram kraljice Hatšepsut u Deir-el –Bahariju;
1 Zoserova piramida u Sakari;
4 Amonov hram u Luksoru;
2 Kefrenova piramida u Gizi;
5 hram Ramzesa II u Abu Simbelu
55. Navedena su dela praistorijske umetnosti.Odrediti redosled nastanka, počev od najstarijeg i označiti ih brojevima od 1-5.
1 Ranjeni bizon,slika iz Altamire
3 Keramička posuda sa reljefnom spiralom iz Smilčića
4 Glinena skulptura boginje-majke iz Predionice kod Prištine
5 Dupljajska kolica,nedaleko od Vršca
2 Riboliki idoli iz Lepenskog Vira